Giá chơi golf ở Việt Nam vài năm gần đây đang có xu hướng đắt lên, bất chấp số lượng sân golf ngày một tăng. Nghịch lý này có tác động không tích cực đến sự phát triển golf ở Việt Nam, không khuyến khích dòng khách du lịch golf từ nước ngoài vào Việt Nam.

GIÁ CHƠI GOLF Ở CÁC NƯỚC

Chi phí 1 vòng golf 18 hố ở Việt Nam hiện nay dao động từ 80 USD – 125 USD (2- 3 triệu đồng) cho ngày giữa tuần, và 125 USD – 237 USD (3-5,5 triệu đồng) cho cuối tuần và ngày lễ. Trong khi mức lương của cán bộ mới nhận việc ở Việt Nam chỉ có từ 3 – 5 triệu đồng/tháng. Đây là một chi phí rất đắt so với thu nhập đang rất thấp của người lao động Việt Nam.

Lam Luk Ka - Sân golf ở ngoại ô thủ đô BangKok có giá chơi khoảng 1,2 triệu Vnđ cho ngày trong tuần

Trong khu vực ASEAN, trung bình giá 1 vòng golf 18 hố ở Việt Nam đắt hơn bất cứ nước nào, kể cả Singapore là nước có thu nhập bình quân đầu người cao gần gấp 20 lần Việt Nam. Thu nhập bình quân đầu người năm 2022 của Singapore là 79,426 USD, của Việt Nam tương ứng là 4,100 USD. Trong khi giá 1 vòng golf 18 hố ở Singapore dao động từ 34 USD (S$45) cho đến 360 USD (S$480); Giá thuê xe điện dao động trong khoảng S$20-S$35 (USD 15 – 26,3); giá thuê xe kéo là S$5 (USD 3,75). Nghĩa là ở Singapore, nơi có giá thấp nhất thì thấp hơn Việt Nam, nhưng nơi có giá cao nhất thì cao hơn giá của Việt Nam. Các nước còn lại đều có giá trung bình thấp hơn giá trung bình ở Việt Nam.

Giá 1 vòng golf 18 hố ở Indonesia dao động từ 30 USD – 50 USD (IDR 400 000 – IDR 700 000) cho giữa tuần; riêng cho cuối tuần thì tăng lên trong khoảng USD 60 -140.

Giá chơi golf ở Thái Lan cũng thấp hơn Việt Nam. Giá chơi 1 vòng golf ở các sân golf Bangkok bao gồm 18 hố + caddie + xe điện dao động từ 25,7 USD (900 Bat) sân rẻ cho đến 140 USD (4,900 Bat) sân đắt nhất. Các sân đẹp vừa phải có mức giá trung bình khoảng từ 50 USD - 70 USD. Các sân cao cấp tuỳ theo vùng có giá trong khoảng 90 USD – 140 USD (Thai Country Club, Alpine Golf Sport Club , Siam Country Club…).

Trong khu vực ASEAN, giá chơi golf hấp dẫn nhất là ở Malaysia. Nếu không dùng xe điện mà tự kéo thì chi phí cho 1 vòng golf 18 hố trung bình mất 21 USD (90 RM) cho khách của hội viên, và 27,9 USD (120 RM) cho khách lẻ. Nếu dùng xe điện giá 55 RM (12,8 USD) thì giá thành là 40,7 USD cho một vòng golf 18 hố.

Giá rất thấp so với Việt Nam. Tuy nhiên, giá chơi golf ở hai sân danh tiếng nhất như The Mines Resort và Saujana thì cũng khá cao, bắt đầu từ 450 MR (105 USD).

So với các nước phát triển ở Âu – Mỹ, giá chơi golf của Việt Nam lại càng cao, đó là chưa nói đến thu nhập của các nước này cao hơn Việt Nam từ 10 – 20 lần. Ở các nước phát triển Âu – Mỹ, thường chia ra làm hai loại sân: sân công cộng (public course) và sân riêng (private course).

Sân công cộng thông thường thuộc sở hữu của thành phố và thị xã, thị trấn, và hoạt động không vì mục đích lợi nhuận. Bất cứ ai cũng có thể chơi ở sân công cộng. Đa số các golfer chơi ở sân công cộng. Giá thành trung bình cho một vòng golf 18 hố ở sân công cộng là khoảng $49 bao gồm cả xe điện. Không có xe, giá giảm khoảng 10 USD.

Cụ thể như sân Wembley ở gần Perth của Úc có giá 1 vòng golf 18 hố cho người lớn vào giữa tuần là 37 đô la Úc (25,9 USD) và cuối tuần là 44 Đô la Úc (30,8 USD). Giá cho người cao tuổi, trẻ em và chơi vào cuối chiều còn thấp hơn.

Giá 1 vòng golf 18 hố cho người lớn (tự kéo gậy) ở sân Nam (South Course) của sân North Adelaide Golf Course cho giữa tuần là 33,5 Đô la Úc ( 23,45 USD) và cuối tuần/ngày lễ là 42 Đô la Úc (29,4 USD); cho sân Bắc ( North Course) tương ứng là 24,5 Đô la Úc ( 17,5 USD) và cuối tuần/ngày lễ là 30 Đô la Úc (21 USD). Giá cho người cao tuổi, trẻ em, và chơi vào cuối chiều còn thấp nữa. Đó là chưa tính đến chính sách giảm giá 20% cho người địa phương.

Các sân danh tiếng của Úc có giá cũng không cao, chẳng hạn như sân Pacific Dunes, bang New South Wales . Theo xếp hạng của Golf Australia thì Pacific Dunes đứng thứ 26 trong top 100 (từ hơn 1500 sân golf Úc) và đứng vị trí 53, theo xếp hạng của Australian Golf Digest năm 2018. Giá một vòng golf 18 hố (tự kéo gậy) cho người lớn từ thứ Hai đến thứ Năm là 65 Đô la Úc ( 45,5 USD) và từ thứ Sáu đến Chủ nhật là 85 Đô la Úc (59,5 USD). Phát bóng từ 2 h 30 chiều thì chỉ còn 30 Đô la Úc (21 USD).

Hay như Mornington Golf Club được xếp hạng 47 trong top 100 sân golf công cộng của Úc, giá 1 vòng golf 18 hố cho người lớn vào mùa Hè cho ngày giữ tuần là 65 Đô la Úc ( 45,5 USD) và cuối tuần/ngày lễ là 80 Đô la Úc (56 USD). Vào mùa Đông giá còn giảm nữa, cho ngày giữ tuần là 40 Đô la Úc (28 USD) và cuối tuần/ngày lễ là 60 Đô la Úc (42 USD).

Một sân vô cùng danh tiếng của nước Mỹ là Torrey Pines, sân chủ nhà của U.S. Open thứ 121 cũng có giá golf không đắt cho người địa phương. Sân Nam (Torrey Pines South) được xếp vị trí thứ 5 trong các sân công cộng tốt nhất nước Mỹ; còn sân Bắc (Torrey Pines North) xếp thứ hạng 18. Giá 1 vòng golf 18 hố ở sân Bắc cho người địa phưởng từ Thứ Hai đến thứ Năm chỉ ở mức 45 USD, và 60 USD cho thứ Sáu, cuối tuần và ngày lễ, trong khi không phải dân địa phương thì giá tương ứng là 134 USD cho thứ Hai – thứ Năm, và 168 USD cho thứ Sáu, cuối tuần và ngày lễ. Chơi vào buổi chiều thì chỉ còn tương ứng là 35 USD và 101 USD. Với sân Nam, giá đắt hơn, tương ứng 65 USD và 80 USD cho người địa phương còn người ngoài địa phương thì 212 USD và 265 USD. Chơi vào buổi chiều thì giá chỉ còn 48 USD và 159 USD.

Dẫn chứng còn nhiều nữa. Tổng kết lại, giá thành chơi golf ở các sân golf công cộng ở các nước Âu – Mỹ đều rất rẻ so với Việt Nam.

Sân công cộng đa phần không được bảo dưởng tốt như sân riêng. Nên các golfer đam mê chơi golf thường quyết định trở thành hội viên của sân tư nhân. Sân tư nhân sở hữu bởi câu lạc bộ nên chủ sân thường mời các kiến trúc sư thiết kế đến làm mới lại sân golf, sân tư nhân được bảo dưỡng tốt hơn sân công cộng, cung cấp các dịch vụ, tiện nghi và lợi ích nhiều hơn cho hội viên như sân tập, hội quán, phòng tập thể thao, các tiện nghi thư giãn, ăn uống…Nhiều sân tư nhân cho phép các hội viên mời khách của mình đến chơi golf. Trong trường hợp tổ chức giải đấu, sân tư nhân cũng cho phép người không phải là hội viên tham dự hay chơi golf.

Có sân tư nhân chỉ cho phép khách mời được chơi golf khi có hội viên cùng chơi. Những sân dạng này thường có giá thành đắt. Phí thường niên của các sân thông thường dao động từ 1000 – 10,000 USD, và cao hơn nữa.

Nếu khách đến chơi cùng hội viên tại sân tư nhân, phí cho khách thường dao động ở đa số các sân là trong khoảng 50 – 175 USD. Có một số sân, phí cho khách không phải hội viên còn cao nữa, có thể ở mức hai, ba, bốn trăm USD. Giá thành chơi golf cũng có thể khác nhau theo các ngày trong tuần. Cuối tuần, giá thành thường đắt hơn từ 10-100%. Ngoại trừ một số sân golf danh tiếng đặc biệt, các sân golf riêng ở các nước phát triển cũng có giá thành không đắt hơn ở Việt Nam.

NGHỊCH LÝ GIÁ GOLF Ở VIỆT NAM

Nghịch lý về giá chơi golf ở Việt Nam – thu nhập thấp mà giá cao tất nhiên sẽ không thúc đẩy trò chơi golf phát triển với tốc độ như cần phải có. Không chỉ như vậy, giá thành chơi golf cao sẽ làm giảm dòng khách du lịch quốc tế đến chơi golf ở Việt Nam. Nhưng thiệt thòi nhất từ giá thành chơi golf cao, chính là sự phát triển golf trẻ.

Ở các nước phát triển, trẻ em được ưu đãi đặc biệt trong mọi lĩnh vực. Ưu đãi cụ thể cho trẻ em chính là giảm giá. Từ áo quần trong siêu thị, phí các khoá học, phí tham quan, cho đến bất cứ loại vé nào phải trả tiền, trẻ em đều được giảm giá đặc biệt. Về phương diện golf, golf trẻ nước ta cũng chịu sự thua thiệt về giá chơi golf rất nhiều khi so với các nước phát triển.

Trong khi ở các nước phát triển, việc trẻ em học golf không mang đến sức nặng tài chính, thì ở Việt Nam hoàn toàn ngược lại. Chẳng hạn như tại sân Clifton Springs Golf Club gần Melbourne, chỉ với 120 Đô la Úc (84 USD) trẻ em có thể chơi golf cả năm, thì ở Việt Nam, dù đã được giảm hoàn toàn green fee (không mấy sân golf ưu đãi được như thế) thì các em thiếu nhi vẫn phải chi trả khoảng 50-60 USD (kể cả tiền tip) cho mỗi vòng golf 18 hố. Đó là chưa tính đến chi phí cho ăn uống và xe cộ đưa đón. Trong hoàn cảnh thu nhập thấp, mà mỗi vòng golf của thiếu nhi phải chi trả đến 50 USD thì quả là một gánh nặng tài chính.

Cấu thành giá chơi golf ở Việt Nam không giống với các nước phát triển. Ở các nước phát triển, green fee (phí sân cỏ) là tất cả chi phí khi người chơi tự kéo gậy. Nghĩa là khi được miễn phí sân cỏ (green fee) trẻ em chơi golf tự kéo gậy (giống như tất cả người chơi golf ở Âu - Mỹ) thì sẽ không phải trả tiền. Trong trường hợp người chơi muốn đi xe điện thì trả thêm phí thuê xe. Nhưng phí xe điện ở nước ngoài cũng rẻ hơn Việt Nam.

Trong khi đó ở Việt Nam, ngoài phí sân cỏ lại còn phí caddie, và thuê xe điện hầu như là bắt buộc. Đã phải trả phí caddie, phải trả phí xe điện, lại còn phải cho tiền tip. Ba khoản chi này, ở Việt Nam, hoàn toàn không nhỏ. Mỗi 1 vòng golf 18 hố, ba khoản chi này chiếm đến 30 – 40 % mức lương tháng tối thiểu của người lao động. Đó là lý do tại sao thiếu nhi Việt Nam chưa thể tự do tiếp cận đến golf một cách đại trà.

GIẢI PHÁP NÀO ĐỂ GIẢM GIÁ CHƠI GOLF?

Muốn có vận động viên chơi golf xuất sắc trên trường quốc tế, thì tài năng phải nhô lên trong số hàng vạn, hàng triệu trẻ em chơi golf. Chừng nào hàng vạn thiếu nhi Việt Nam chưa có điều kiện tiếp cận trò chơi golf do áp lực kinh tế, thì chừng đó golf chuyên nghiệp đỉnh cao Việt Nam còn chìm sâu sau bóng các tuyển thủ golf cự phách quốc tế.

Giải pháp xoá bỏ nghịch lý về giá chơi golf ở Việt Nam tất nhiên là có. Nhưng trước hết là đòi hỏi phải có những người ra quyết định có tầm nhìn và bản lĩnh. Trước mắt, khi chưa thể triển khai đồng bộ các biện pháp thì cũng có thể có những giải pháp cục bộ, đơn lẻ, đi trước, chẳng hạn như 4 điểm dưới đây.

1.Một trong những biện pháp để giảm giá thành chơi golf ở Việt nam là xoá bỏ thuế tiêu thụ đặc biệt đối với golf. Golf là một trò chơi thể thao mà ai cũng có quyền tiếp cận. Golf không mang đến điều gì độc hại cho người chơi hay quyền lợi quốc gia, bởi thế không nên đánh thuế tiêu thụ đặc biệt vào golf. Nếu nói golf đắt tiền, thì 1 vòng golf 18 hố có giá thành tương đương với 1 đêm ngủ ở khách sạn 4 hay 5 sao. Việc xoá bỏ thuế tiêu thụ đặc biệt lên golf sẽ giúp cho nhiều người có cơ hội tiếp cận golf, và quan trọng nữa là làm tăng dòng khách du lịch golf từ các nước đổ về Việt Nam, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

2. Việc tăng số lượng các sân golf hiện nay chưa giúp giảm giá thành chơi golf là do cung chưa đủ cầu, các chủ sân golf cùng nhau giữ hoặc nâng mặt bằng giá chơi golf. Số lượng ít mà nhu cầu mỗi ngày một tăng là cơ sở để các chủ sân golf cùng nhau giữ giá và nâng giá. 100 sân golf là chưa đủ đáp ứng cho thị trường. Khi số lượng sân golf đạt đến 200 và hơn nữa, đồ thị về giá chơi golf ở Việt Nam sẽ thay đổi do có sự cạnh tranh. Dự báo Việt Nam sẽ đợi chờ một thị trường golf từ 400 – 500 sân golf để đạt đến sự tương thích giữa cung và cầu. Khi nói đến tăng số lượng sân golf không có nghĩa là bỏ qua vấn đề cấp đất xây dựng sân golf đúng vị trí, đúng diện tích, đáp ứng thoả đáng chi phí đền bù đất đai, cũng như phải tuân thủ các đòi hỏi khác.

3. Phải có chế tài để các chủ sân có chế độ miễn phí hoàn toàn cho golf trẻ với số lượng nhất định, ở những khung ngày giờ phù hợp. 

4. Giống như các nước phát triển, cấu thành giá chơi golf chủ chốt chỉ là phí sân cỏ (green fee). Người chơi golf có thể tự mang túi gậy, hay thuê xe kéo hoặc xe điện. Biết rằng đề xuất này các chủ sân golf ở Việt Nam sẽ không đón chào, và chưa thực hiện. Nhưng với thời gian, nền công nghiệp golf Việt Nam, bao gồm giá chơi golf, sẽ hoà nhập với thế giới văn minh.

Golf là một môn thể thao. Đã là thể thao thì ai cũng có quyền tiếp cận. Giống như điện thoại di động và xe ô tô, với thời gian và mức sống tăng lên, tới một ngày chiếc gậy golf sẽ nằm trong bàn tay của mỗi người dân bình thường.

Nhưng ngày đó còn khá xa khi nhìn từ tình thế Việt Nam hiện nay. Muốn ngày đó đến sớm hơn, cần có sự bừng tỉnh bước ngoặt.

Bài viết của Tiến sỹ Nguyễn Ngọc Chu